Wycieczka Koleją Transsyberyjską oznacza nie tylko przejazd przez Syberię! Linia kolejowa prowadzi przez trzy kraje: Rosję, Mongolię i Chiny i przez różnorodne formy krajobrazowe. Odcinek między Moskwą a Irkuckiem oznacza w zdecydowanej większości płaskie nizinne tereny, chociaż na tej trasie przejeżdża się także przez góry Uralu. Druga część trasy z Irkucka do Władywostoku jest już dużo bardziej urozmaicona, natomiast rozgałęzienie do Ułan Bator prowadzi znowu przez płaskie terytoria Mongolii.
Trasa Kolei Transsyberyjskiej prowadzi przez 2 kontynenty, 16 wielkich rzek, ponad 80 miast i miasteczek, w tym kilka milionowych syberyjskich metropolii oraz szereg tuneli i płaskowyżów. Odcinek z Moskwy do Władywostoku ma ponad 9.000 km i jest tym samym najdłuższą trasą kolejową świata.
Najdłuższa trasa kolejowa świata: Moskwa – Władywostok
0 km | Moskwa (Москва) |
461 | Niżny Nowogród, most na rzece Wołdze |
1.126 | zmiana czasu: +1 godzina (CET+3), Jar |
1.244 | zmiana czasu: +1 godzina (CET+4), Sznyry |
1.397 | Perm (Пермь), most na rzece Kamie |
1.777 | symboliczna granica między Europą a Azją |
1.778 | Jekaterynburg (Екатеринбург) wcześniej Swierdłowsk (Свердловск) |
2.104 | Tjumeń |
2.488 | zmiana czasu: +1 godzina (CET+5), Mangut |
2.676 | Omsk (Омск), most na rzece Irtysz |
3.001 | Barabińsk |
3.303 | Nowosybirsk (Новосибирск), most na rzece Ob |
3.449 | zmiana czasu: +1 godzina (CET+6), Taskajewo |
4.065 | Krasnojarsk (Красноярск), most na rzece Jenisej |
4.447 | zmiana czasu: +1 godzina (CET+7), Uralo-Kluczi |
4.466 | Tajszet, rozgałęzienie – początek Magistrali Bajkalsko-Amurskiej |
5.153 | Irkuck (Иркутск) (65 km od Jeziora Bajkał) |
5.262 | Sljudjanka |
5.303 | Bajkalsk |
5.609 | Ułan Ude (Улан-Удэ) (150 km od Jeziora Bajkał) |
5.622 | rozgałęzienie/początek linii transmongolskiej |
5.752 | zmiana czasu: +1 godzina (CET+8), Pietrowsk Zabajkalskij |
6.166 | Czyta (Чита) |
6.274 | rozgałęzienie/początek linii transmandżurskiej |
6.874 | Mogocza |
7.775 | Swobodnyj |
8.158 | zmiana czasu: +1 godzina (CET+9), Obluczje |
8.312 | Birobidżan |
8.534 | Chabarowsk (Хабаровск), most na rzece Amur |
9.016 | Spassk Dalnyj |
9.147 | Ussurijsk |
9.259 | Władywostok (Владивосток) |
Trasa transmongolska
5.622 | rozgałęzienie/początek linii transmongolskiej |
5.895 | granica rosyjsko-mongolska w Nauszkach |
5.921 | granica rosyjsko-mongolska w Suche Bator |
6.266 | Ułan Bator (Улаанбаатар) |
6.751 | Sainszand |
7.013 | granica mongolsko-chińska w Zamiin Uud |
7.027 | granica mongolsko-chińska w Erlian |
7.124 | Jining |
7.251 | Datong |
7.622 | Pekin (北京, Běijīng) |
Trasa transmandżurska
6.274 | rozgałęzienie/początek linii transmandżurskiej |
6.626 | granica rosyjsko-chińska w Zabajkalsku |
6.638 | granica rosyjsko-chińska w Manzhouli, zmiana czasu: – 1 godzina (CET+7) |
7.573 | Harbin |
7.820 | Changchun |
8.170 | Shenyang |
8.961 | Pekin (北京, Běijīng) |
Magistrala Bajkalsko-Amurska (BAM)
4.466 | Tajszet, rozgałęzienie/początek Magistrali Bajkalsko-Amurskiej |
4.806 | Brack |
5.186 | Ust Kut |
5.529 | Sewierobajkalsk |
5.723 | zmiana czasu: +1 godzina (CET+8), Muja |
6.721 | Tynda |
7.603 | zmiana czasu: +1 godzina (CET+9) |
8.285 | Komsomolsk / Amur |
8.687 | Chabarowsk (Хабаровск), most na rzece Amur |
9.419 | Władywostok (Владивосток) |
Pociąg firmowy Rossija
Poniżej przedstawiamy w skrócie główny odcinek trasy Kolei Transsyberyjskiej Moskwa-Władywostok dla pociągu firmowego Rossija nr 2.
Stacja początkowa: | Dworzec Jarosławski w Moskwie |
Stacja końcowa: | Dworzec we Władywostoku |
Długość całej trasy: | 9.259 km (wcześniej 9288,2 km) |
Liczba stacji: | ponad 80 |
Czas podróży: | 6 dni i 6 godzin pociągiem firmowym |
Średnia prędkość: | 58 km/h |
Największy dworzec: | Dworzec Główny w Nowosybirsku |
Najpiękniejszy dworzec: | zbudowany jako prawdopodobnie jedyny na świecie całkowicie z marmuru Dworzec Sljudjanka 1 w pobliżu brzegu Jeziora Bajkał na 5311 km trasy |
Miasta liczące ponad 1 mln mieszkańców: | Moskwa, Jekaterynburg, Omsk i Nowosybirsk |
Miasta liczące prawie 1 mln mieszkańców: | Perm, Krasnojarsk |
Miasto wysunięte najdalej na zachód: | Moskwa |
Miasto wysunięte najdalej na wschód: | Chabarowsk |
Miasto wysunięte najdalej na północ: | Kirów |
Miasto wysunięte najdalej na południe: | Władywostok |
Największe rzeki: | Wołga, Wjatka, Kama, Tobol, Irtysz, Ob, Tom, Czulym, Jenisej, Oka, Selenga, Seja, Bureja, Amur, Chor i Ussuri |
Najdłuższy most: | na rzece Amur (2612 m długości) |
Inne mosty: | na rzekach: Seja (1102 m), Kama (945 m), Jenisej (934 m), Ob (820 m) i Irtysz (734 m) |
Najbardziej płaski odcinek: | obszar położony między rzekami Ob i Irtysz (między stacjami Nowosybirsk Zapadnyj i Moskowka niedaleko Omska) |
Najpiękniejszy odcinek: | zakole Angasolka na zachód od Jeziora Bajkał o długości 6 km |
Najdłuższy tunel: | Tunel Tarmańczuka wybudowany w 1915 r. o długości ok. 2 km, położony w Górach Hingan między Arkarą a Obluczje na długości 8140-8142 km trasy. |
Liczba stref czasowych: | 8 |
Rodzaje krajobrazu: | 4 (Dolina Wołgi, Ural, step zachodnio-syberyjski i tajga wschodnio-syberyjska) |
Część europejska: | 19,1 % całkowitej długości (1777 km) |
Część azjatycka: | 80,9 % całkowitej długości (7512 km) |
Symboliczna granica Europy i Azji: | 1778 km trasy w pobliżu miejscowości Pierwouralsk |
Najniższa zanotowana temperatura: | -62°C |
Rzeki na trasie Kolei Transsyberyjskiej
Poniżej przedstawiamy główne rzeki, przez które biegnie trasa Kolei Transsyberyjskiej.
Wołga
Wołga jest najdłuższą rzeką w Europie. Ma długość 3530 km, a jej dorzecze zajmuje obszar 1.360.000 km². Jednak dłuższa od niej jest Lena – najdłuższa rzeka Syberii Wschodniej mierząca 4400 km. Wołga płynie przez strefę lasów, lasostep, step i półpustynie i uchodzi deltą do Morza Kaspijskiego. Delta Wołgi ma powierzchnię 19.000 km².
Rzeka ta ma ponad 200 dopływów (głównymi są Kama i Oka). Położonych jest nad nią 8 elektrowni wodnych i liczne zbiorniki retencyjne. Wołga połączona jest z morzami: Bałtyckim (Wołżańsko-Bałtycka Droga Wodna), Białym (system północno-dwiński i Biełomorkanał), Azowskim i Czarnym (Kanał Wołga-Don) oraz z Moskwą. Do najważniejszych miast położonych nad Wołgą należą: Twer, Jarosławl, Niżny Nowogród, Kazań, Samara i Wołgograd.
Kama
Kama jest lewym dopływem Wołgi, ma długość 1805 km, a powierzchnia jej dorzecza wynosi 507.000 km². Kama wypływa spod Wału Górnokamskiego i uchodzi w obrębie Zbiornika Kujbyszewskiego. Jest żeglowna, wykorzystuje się ją do spławu drewna i w celach energetycznych. W jej sąsiedztwie znajdują sie trzy elektrownie (Kamska, Wotkińska i Dolnokamska). Jednym z większych miast położonych nad Kamą jest Perm.
Irtysz
Irtysz płynie przez Kazachstan i azjatycką część Rosji. Jest najdłuższym lewym dopływem rzeki Ob. Swoje źródła ma w Ałtaju Mongolskim (Chiny). Irtysz jest rzeką żeglowną o długości 3600 km. Jego dorzecze ma powierzchnię 1.643.000 km². Głównymi dopływami Irtysza są Iszym i Toboł. Nad Irtyszem znajdują się elektrownie wodne: Ust-Kamienogorska i Buchtarmska. Rzeka ta obfituje w ryby. Głównymi miastami i miejscowościami położonymi nad Irtyszem są Ust-Kamienogorsk, Semipałatyńsk, Pawłodar, Omsk, Tobolsk, a przy ujściu Chanty-Mansyjsk.
Ob
Rzeka o tej krótkiej nazwie wypływa z lodowców Ałtaju. Począwszy od źródeł rzeki Katuń, Ob ma długość 4338 km, a jego dorzecze ma powierzchnię 2.990.000 km². Ob jest rzeką nizinną, płynie doliną o szerokości do 60 km i uchodzi do Morza Karskiego (Zat. Obska). Głównym dopływem Obu jest Irtysz.
Ob zamarza w swym dolnym biegu na 8 miesięcy w roku. Jest rzeką spławną i główną drogą wodną Syberii Zachodniej. W jego dorzeczu znajdują się wielkie złoża ropy i gazu ziemnego. Średni roczny przepływ wody wynosi 400 km³. Główne miasta nad Obem to: Barnauł, Kamień nad Obem, Nowosybirsk, Kołpaszewo, Surgut i Salechard.
Jenisej
Jenisej przepływa przez Kraj Krasnojarski. Rzeka ta ma długość 3487 km i dorównuje niemalże najdłuższej rzece w Europie jaką jest Wołga. Dorzecze Jeniseju zajmuje obszar 2.580.000 km². Płynie on w swym dolnym biegu szeroką doliną sięgającą gdzieniegdzie nawet 20 km, ma liczne odgałęzienia i starorzecza i uchodzi do Morza Karskiego. Jenisej posiada też liczne dopływy, jak np. Kan, Angara, Abakan. Nad Jenisejem rozwinęło sie rybołóstwo i spław drewna. Znajduje się tu wiele elektrowni. Głównymi miastami nad Jenisejem są: Dziwnogorsk, Krasnojarsk, Jenisejsk, Igarka.
Angara
Angara wypływa z Jeziora Bajkał i jest prawym dopływem Jeniseju, ma długość 1779 km, a jej dorzecze zajmuje obszar 1.040.000 km². Nad Angarą leżą Irkuck, Brack i Angarsk. Rzeka ta zamarza na około 5 miesięcy w roku. Obfituje w ryby i jest żeglowna. Znajdują się nad nią liczne hydroelektrownie (Elektrownia Irkucka, Bracka, Boguczańska).
Ussuri
Ussuri jest dopływem Amuru i wytacza granicę pomiędzy Rosją a Chinami. O tą granicę toczyły się w latach 60-tych spory między rządami obu krajów. Mierząc od źródeł rzeki Ułache Ussuri mierzy 897 km. To właśnie z połączenia rzek Ułache i Daubiche powstała Ussuri. Jej dorzecze sięga 193.000 km². Jednym z większych miast położonych nad Ussuri jest Chabarowsk.
Lena
Lena jest najdłuższą rzeką azjatyckiej części Rosji. Przepływa przez Syberię Wschodnią i ma długość 4400 km, a powierzchnia jej dorzecza wynosi 2.490.000 km². Jej głównymi prawymi dopływami są Kirenga, Witim, Olekma i Ałdan, natomiast jej lewe dopływy to Niuja i Wiluj. Źródła Leny znajdują się w zachodniej części Gór Bajkalskich.
W swym górnym biegu Lena płynie głęboką i wąską doliną sięgającą maksymalnie 10 km. W środkowym biegu jej dolina sięga już 30 km, a w korycie napotyka się wiele wysp. Na wysokości około 130 km od ujścia Lena rozdziela się na liczne odnogi (główną jest Odnoga Bykowska) i uchodzi do Morza Łaptiewów tworząc deltę o szerokości około 400 km i powierzchni około 30.000 km².
Rzeka niesie ze sobą rocznie średnio 12 mln ton osadów, przez ponad pół roku jest pokryta lodem. Średni przepływ przy ujściu wynosi 16.500 m³/s (maksymalnie 165.000 m³/s, minimalnie 360 m³/s). Lena jest rzeką żeglowną na odcinku od miejscowości Ust-Kut (port Osietrowo), a przy wysokim stanie wód od miejscowości Kaczug. Rozwinęło się tutaj rybołówstwo: łowi się takie ryby jak muksun, sielawa syberyjska, nelma, czy omul. Głównym większym miastem nad Leną jest Jakuck.
Amur
Amur jest w swoim górnym i środkowym biegu rzeką graniczną z Chinami. Powstał z połączenia Szyłki i Argunia. W dolnym biegu płynie zabagnioną doliną, uchodząc estuarium do Morza Ochockiego. Ma długość 2824 km, a powierzchnia jego dorzecza wynosi 1.855.000 km².
Amur zamarza na 7 miesięcy w górnym biegu, a latem powoduje liczne powodzie. Główne dopływy Amura to: Ussuri, Sungari, Zeja, Bureja i Amguń. Amur jest ważną drogą wodną i żeglowną na całej długości. Obfituje w ryby. Głównymi miastami nad Amurem są: Chabarowsk, Błagowieszczeńsk, Amursk, Komsomolsk nad Amurem i Mikołajewsk.
Odcinki trasy
Historię budowy poszczególnych odcinków trasy Kolei Transsyberyjskiej przedstawiliśmy w dziale Historia Kolei Transsyberyjskiej. Poniżej znajdą Państwo dalsze informacje dotyczące odcinków Kolei Transsyberyjskiej.
Odcinek zachodniosyberyjski
Odcinek zachodniosyberyjski ma długość 1420 km. Prowadzi on od Czelabińska przez Kurgan, Pietropawłowsk, Omsk, Kańsk aż do dzisiejszego Nowosybirska. Do głównych miast należą ponadto Niżny Nowogród, Perm i Jekaterynburg. Trasa tego odcinka przecina wiele ogromnych rzek, takich jak np. Irtysz i Ob.
Odcinek środkowosyberyjski
Odcinek środkowosyberyjski to odcinek łączący rzekę Ob, nad którą położony jest Nowosybirsk, z Irkuckiem leżącym nad Jeziorem Bajkał. Końcowa stacja na tym odcinku, Irkuck, oddalone jest około 70 km od perły Syberii jaką jest bez wątpliwości Jezioro Bajkał. Trasa środkowosyberyjska prowadzi przez Krasnojarsk i ma długość 1839 km. Jedna czwarta tego odcinka prowadzi przez tereny górskie. Stalowa konstrukcja mostu na rzece Jenisej o długości 950 m została w roku 1900 odznaczona złotym medalem na światowej wystawie w Paryżu. Projektantem mostu był Prof. Proskurjakow.
Odcinek krugobajkalski
Odcinek krugobajkalski ma zaledwie 260 km długości, jest jednak bodajże krajobrazowo najpiękniejszym odcinkiem Kolei Transsyberyjskiej. Trasa rozpoczyna swój bieg na stacji Bajkał i biegnie wzdłuż brzegów jeziora. Wielu turystów właśnie w Irkucku planuje swój pierwszy postój w podróży Koleją Transsyberyjską, aby udać się do oddalonego stąd zaledwie kilkadziesiąt kilometrów jeziora. Dla wielu kilkudniowy pobyt nad Bajkałem należy do głównych atrakcji trasy, a rezygnacja z postoju tutaj jest wręcz niewybaczalna. Okazją do podziwiania widoku Jeziora jest jednak również podróż koleją dalej w stronę Władywostoku bądź Ułan Bator. Trasa przebiega bowiem momentami tuż nad brzegiem Jeziora.
Na odcinku od stacji Bajkał do stacji Kułtuk utworzone zostało muzeum architektoniczno-krajobrazowe, w którego skład weszły 172 obiekty znajdujące się na tym obszarze.
Odcinek zabajkalski
Odcinek ten rozpoczyna się w miejscowości Mysowa a kończy w Srietieńsku. Prowadzi on przez tereny Buriacji. Buriaci są od XVII wieku Buddystami. Z tego względu można zobaczyć na tym odcinku stosunkowo wiele buddyjskich świątyń i klasztorów. Trasa przebiega przez stolicę Buriacji – Ułan Ude. Tereny te są w przeważającej części górzyste.
Odcinek amurski
Zadaniem tego odcinka o długości ponad 2000 km było połączenie Kolei Transbajkalskiej z miejscowością Chabarowsk w taki sposób, aby trasa przebiegała wyłącznie po terytorium należącym do Rosji. Tereny wzdłuż Amuru były wyjątkowo rzadko zamieszkałe, w związku z czym budowano tutaj tylko i wyłącznie małe i proste dworce kolejowe. Most na rzece Amur był kolejnym wyzwaniem dla konstruktorów. Długość odcinka nad wodą wynosić miała 2590 m. W momencie oddania do użytku most na rzece Amur był najdłuższym mostem kolejowym na świecie. Odcinek prowadzi od stacji Kuenga do Chabarowska.
Odcinek ussuryjski
Jest to odcinek między między Chabarowskiem a Władywostokiem zawdzięczający swą nazwę rzece Ussuri będącej dopływem rzeki Amur. Całość trasy mierzy 772 km. Przez rzekę Ussuri został przeprowadzony most o długości 255 m.
Odcinek transmandżurski (wschodnio-chiński)
Historia powstania tego odcinka wiąże się z otrzymaniem przez Rosję od władz chińskich zezwolenia na przeprowadzenie torów kolejowych przez jedną z republik chińskich, Mandżurię. Pozwoliło to na połączenie odcinka zabajkalskiego z Władywostokiem, na czym tak Rosji zależało. Trasa ta, zwana też Koleją Wschodnio-Chińską, biegnie przez Zabajkalsk i Harbin do Ussuryjska i Władywostoku.
Odcinek połudiowo-mandżurski
Odcinek ten należał niegdyś (do roku 1905) do Rosji i łączył Harbin z portem Dalnij i wojenno-morską twierdzą Port Artur.
Odcinek transmongolski
Trasa odcinka transmongolskiego rozpoczyna się w Ułan Ude w Rosji i biegnie jako jedno z odgałęzień Kolei Transsyberyjskiej przez granicę z Mongolią, stolicę Mongolii – Ułan Bator, a następnie miejscowości Sanjszand i Dzamin Ude i kończy w stolicy Chin – Pekinie. Jest to jeden z najpóżniej wybudowanych odcinków. Dopiero w latach 50-tych XX wieku położono ponad 700 km torów kolejowych na odcinku od Ułan Bator do granicy chińskiej. Większość trasy przebiega przez słynną dziś z walorów turystyczno-przyrodniczych Pustynię Gobi.
Odcinek Magistrali Bajkalsko-Amurskiej (w skrócie BAM)
Ten piękny krajobrazowo odcinek biegnie przez Wschodnią Syberię. Jest to drugi co do wielkości po Kolei Transsyberyskiej szlak kolejowy łączący Rosję z Oceanem Spokojnym. Mierzy on długość około 4300 km. Trasa rozpoczyna się w Tajszecie i biegnąc wzdłuż pólnocnego brzegu Jeziora Bajkał kończy się w Sowieckiej Gawani – porcie nad Morzem Japońskim.
Trasa przebiega przez kilka pasm górskich, wiele tysięcy rzek i strumieni. Zbudowano na niej około 2240 mostów i około 30 km tuneli. Prace nad budową tego odcinka rozpoczęły się dopiero na przełomie lat 40-tych i 50-tych. Trasa zaczęła jednak w pełni funkcjonować dopiero w roku 1989. Spełnia ona ważną rolę jeżeli chodzi o transport surowców i japońskich towarów. Jest połączona w trzech miejscach z Koleją Transsyberyjską.
Więcej informacji na temat BAM-u znajdą Państwo na dole działu: Historia Kolei Transsyberyjskiej.